Erbo-de-la-gravello
Herniaria glabra
Caryophyllaceae Illecebraceae
Àutri noum : Erbo-à-la-gravello, Erbo-dóu-Turc, Erbo-dóu-masclun.
Noms en français : Herniaire hirsute, Turquette.
Descripcioun :L'erbo-de-la-gravello trachis dins li fangas de mueio, li pelouso umido, li roudan de camin e proche d'aigo dins li limas. Es uno planto que rebalo au sòu e que fai de flour mistoulino. Au contro de si cousino, li fueio an ges de péu (mai pas li tijo). Lis estipulo e li bratèio soun membranouso e bourdado de glando pourpro.
Usanço :Ei couneigudo pèr èstre subretout vertuouso contro la gravello valènt-à-dire, la presènci de pichot caiau dins li ren. S'en fai d'infusioun pèr ajuda à pissa. Se dis que Montaigne n'en prenié proun pèr se sougna.
Port : Erbo
Taio : 5 à 20 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Herniaria
Famiho : Caryophyllaceae
Famiho classico : Illecebraceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1 à 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Mueio
- Roudan
- Pelouso umido
- Limas
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Herniaria glabra L., 1753
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753